Genel Teknoloji

Blockchain Nedir?

Blockchain
Tarafından yazılmıştır Halil Durmuş

Bitcoin ve kripto sanal para kavramı, son dönemlerde teknoloji dünyasının oldukça ilgi gösterdiği bir konu haline geldi. Bunda en önemli etken Bitcoin‘in değeri üzerinde son dönemde yaşanan inanılmaz yükseliş oldu. Pek çokları Bitcoin ve kripto sanal paraları geleceğin teknolojisi olarak görürken bu teknolojinin bir balon olduğunu iddia edenler de mevcuttur.

Blockchain, en kısa ifadesiyle şifrelenmiş işlem takibi sağlayan dağıtık bir veri tabanıdır. Aracısız her kullanıcı ağa bağlanabilir, yeni işlemler gönderebilir, işlemleri doğrulayabilir ve yeni bloklar oluşturabilir. Her bir bilginin bloklar halinde, gelişmiş şifreleme algoritmalarıyla, birbirine bağlanarak kaydedildiği bu dağıtık veri tabanı, bizlere bir merkeze bağlı olmaksızın işlem yapabilme imkânı sağlıyor. Böylece işlemler direkt alıcı ile satıcı arasında güvenli bir şekilde gerçekleşiyor.

Bitcoin ve kripto sanal paralar ile ilgilenen pek çok kişi onun alım satımı üzerinden kısa vadeli getiri elde etme amacıyla bunu yapmaktadır. Ancak bu yaklaşımın çok doğru bir yaklaşım olmadığı bilinmelidir. Zira, Bitcoin’in esasen bu kadar değerli olmasını (hatta daha da ileri gidip bunu devrimsel olarak nitelendirenler de mevcut) sağlayan şey bünyesinde barındırdığı ve blockchain (blok zincir) olarak adlandırılan teknolojidir.

Bu nedenle konuya kısa vadede alım satım yaparak getiri elde etmenin ötesinde bir bakış açısıyla yaklaşılırsa ve Bitcoin’in bünyesindeki bu devrimsel olarak nitelenen blockchain teknolojisinin daha derinine inilirse konunun önemi daha iyi anlaşılacaktır.

Özellikle, son dönemde yapay zeka ve makine öğrenmesi (machine learning) gibi konuların da bu denli tartışıldığı bir ortamda blockchain teknolojisinin kullanılacağı iddiaları ile birlikte konunun önemi daha iyi anlaşılabilir. Bu yazımızda, kısaca bu teknoloji üzerinde durmak istiyoruz.

Blockchain Teknolojisi Nedir?

Kripto sanal paraların ilki olan Bitcoin, 2008 yılında Satoshi Nakamoto isminde Japon bir yazılımcı olduğu tahmin edilen biri tarafından yayınlanan bir makale ile ilk olarak gündeme gelmiştir. Nakamoto “Bitcoin: A peer to peer Electronic Cash System” adını verdiği bir akademik makale ile teorisinin akademik temelini atmış ve 2009 yılında da bunu uygulamaya koymuştur.

Nakamoto, bu makalesinde doğrudan blockchain adını verdiği teknolojisini ismen kullanmamıştır. Ancak, bu sistemin mantığını bu makalede anlatmıştır.

Blok zincir (blockchain) sisteminin temel amacı, kripto sanal paraların güvenliğini sağlamaktır. Yani, bu sistem ile kripto sanal para transferi yapmak oldukça güvenlidir. Sistem, internete atılan bir verinin 16 hanelik hash adı verilen bir koda dönüştürülmesi ile harekete geçmeye başlar. Hash adı verilen bu kod, Bitcoin sisteminde 1 Bitcoin birimini temsil etmektedir. Sistemde ilk bulunan kod olan bu hashe blok adı verilir.

Bu bir blokluk Bitcoin’in transferi için kripto para sahibi tarafından transferi için bir komut verildiğinde Bitcoin platformu üzerinde yapılan bu transfer işlemi ayrı bir kod olarak oluşturulur ve bu iki kod birbirine bağlanır. Bitcoin ve kripto sanal paraların güvenliğini sağlatan mantık işte burada yatmaktadır.

Eğer kötü niyetli bir siber saldırgan bu kodlara ulaşsa bile bu bir hashi çözme işlemi bu kişi için gerçekten oldukça maliyetli bir süreç oluşturacağı için hiçbir kötü niyetli kişinin bu kodları çözmesi işine gelmemektedir. Bu kod değişimleri ile bu kodların birbirine bağlandığı kod serisine blok zinciri (blockchain) adı verilmektedir.

Blockchain Kullanım Alanları

Bu teknoloji Nakamoto tarafından sadece Bitcoin için yaratılmış bir teknoloji olsa da daha sonrasında teknoloji ile ilgili araştırma yapan bazı kişi ve kurumlar bunun daha da geliştirilmesini sağlamıştır. Zira, blockchain teknolojisinin aslına bakılırsa güvenlik avantajının yanı sıra merkezi olmama (decentralized) özelliği de bulunmaktadır.

Bu özellik sayesinde internete blockchain teknolojisi kullanılarak yüklenmiş bir verinin tam güvenliği sağlanır ve bu veriyi o platforma erişim imkanı bulunan herkes güvenli bir şekilde görüntüleyebilir.

Günümüzde bu teknolojiyi pek çok farklı alanda kullanan kişiler ve hatta devletler bile vardır. Estonya hükümeti tüm hükümet işlemlerini blockchain sistemi ile sanal ortama aktarmayı başaran ilk devlet olmuştur. Hatta devlet politikası olarak kripto sanal paralara oldukça önem veren bir devlet yapısı göstermektedir. Estonya’nın Estcoin adını verdiği resmi bir kripto para üretme çalışmalarının dahi bulunduğu bildirilmektedir.

Görüldüğü üzere; Bitcoin ve devrimsel teknolojisi olan blockchain, internet teknolojisini tamamen farklı bir noktaya taşımaktadır. Çıkmasının üzerinden 10 yıl gibi kısa bir süre geçmesine rağmen bu denli ilgi gören ve değerini bu derece arttıran Bitcoin ve blockchain üzerine yapılan tartışmaların daha uzun bir süre devam edeceği görülmektedir.

Kaynakça: Uzmancoin, Bitcoinsistemi, BCTR

Bitcoin: A peer to peer Electronic Cash System

Yazar hakkında

Halil Durmuş

1996 yılının Mart ayında Trabzon’da dünyaya geldim. Atatürk Üniversitesi, Bilgisayar Mühendisliği mezunuyum. Web sitemde ilgimi çeken konuları araştırarak yazılar paylaşıyorum.

Yorum Yap