Kanser, günümüzde insanları en çok korkutan hastalıkların başında geliyor. Kansere karşı tedbirli olmak ve erken teşhis için gerekli kontrolleri yaptırmak büyük önem taşıyor. Çünkü erken tanı pek çok kanser türünde hayat kurtarabiliyor. Yapılacak bir kan testi ile her yaştan kişi kansere karşı erken önlem alıp, kendini koruyabilir. Peki bunun için hangi kan testlerini yaptırmak gerekiyor?
Kanser erken teşhisin en çok önem taşıdığı hastalık türleri arasında. Geçtiğimiz yıl yapılan iki araştırmanın birinde yumurtalık kanserine, diğerinde ise pankreas kanserine kan tahlili yoluyla erken teşhis koyulmasını sağlayan yöntemler geliştirildi.
Sonuçları Journal of Clinical Oncology‘de yayınlanan çok ortaklı çalışmada pankreas kanserini, başarılı cerrahi müdahale imkanının hala var olduğu 1 ve 2 aşamlarda %96 doğrulukla teşhis edebilen bir kan testi geliştirildi. Kan testi antikor çipleri yardımıyla oluşturuldu. Antikor çiplerinde bir platform üzerindeki çok sayıda minik kuyucukta farklı proteinlere özel antikorlar bulunuyor. Söz konusu çalışmada bağışıklık düzenleyici proteinler ile kanserle ilintili antijenlere özel antikorlar kullanıldı. Çiplerde bulunan yüzlerce antikordan 29’unun pankreas kanserinin erken teşhisi için belirleyici olduğu tespit edildi. Pankreas kanseri genellikle ileri aşamasında teşhis ediliyor ve bu aşamadaki pankreas kanserlerinde tam iyileşme mümkün olmadığı gibi az sayıda tedavi seçeneği bulunuyor.
Sonuçları eLife‘ta yayımlanan diğer çalışmada ise araştırmacılar yumurtalık kanseri riskiyle ilintili bir grup mikroRNA tespit edildi. MikroRNA’lar protein kodlamayan ancak genlerin etkinleştirilmesi ya da etkisizleştirilmesi süreçlerinde rol oynayan küçük RNA yapılı genetik moleküller. Araştırmacılar yumurtalık kanseri hücrelerinin normal hücrelerden farklı bir mikroRNA’lar kanda dolaşan moleküller olduğu için kanda bulunma düzeylerinin serum örnekleriyle tespiti mümkün.
Araştırmacılar farklı mikroRNA’ların hasta ve sağlıklı insanlardaki düzeylerine ilişkin verileri bir makine öğrenmesi yaklaşımıyla değerlendirdi. Yumurtalık kanserini en doğru şekilde öngörecek bir model geliştirdi. 51 hasta üzerinde yapılan denemede anormal test sonuçlarının %91,3’ü gerçekten yumurtalık kanseri hastalarına aittir. Negatif test sonuçları %80 oranında isabetliydi ki bu da Pap-smear testinin ki ile aynı oran.
Kanseri teşhisi için kullanılan kan testleri
- Tam Kan Sayımı: Hemogram veya CBC olarak ta bilinen tam kan sayımı testi; tümör, enfeksiyon, lösemi (kan kanseri) ve pek çok kanser türüne tanı koyabilmek için yapılan kolay, pratik ve güvenilir bir testtir. Hemogram testi ile kan hücrelerinin sayısı ve niteliği incelenerek anormal durumlar saptanabilir.
- Tümör marker testleri: Tümör markerları olarak tarif edilen bir grup madde, kanserle ilişkili bir durum oluştuğunda kanda miktarı değişen maddelerdir. Tümör hücreleri tarafından üretilen bu maddeler pek çok testle saptanabilmektedir.
- Kan protein testileri: Kanda bulunan protein çeşit ve miktarını incelemek için yapılır ve sonuçları pek çok kanser türü hakkında önemli bilgiler verir.
Kaynaklar :
Yorum Yap